پا و دردهای آن

با ساختمان پا و دردهای آن آشنا شوید

هر پا از 26 استخوان و 33 مفصل که بیش از 100 رباط آن‌ها را به هم متصل کرده‌اند تشکیل شده است.
این 26 استخوان عبارتند از: استخوان پاشنه، استخوان قاپ، استخوان ناوی (زورقی)، استخوان مکعبی، استخوان میخی شکل، 5 استخوان کف پایی، 14 استخوان بند انگشتان (شست پا دارای دو بند و بقیه‌ی انگشتان پا دارای سه بند می‌باشند)، استخوان‌های قاپ و پاشنه که در قسمت خلفی پا قرار دارند و قسمت قدامی پا که دارای استخوان‌های مکعبی، ناوی و 3 استخوان میخی شکل است.
3 استخوان میخی یا گوه‌ای شکل را به صورت داخلی، میانی و خارجی نام‌گذاری می‌کنند.
استخوان قاپ تنها استخوانی از پا است که به استخوان ساق پا (درشت نی و نازک نی) متصل می شود. هنگام راه رفتن نخست این استخوان قاپ است که تمامی وزن بدن را تحمل می‌کند. سپس بخشی از این وزن به استخوان پاشنه و سایر استخوان‌های مچ پا انتقال می‌یابد. استخوان پاشنه بزرگ‌ترین استخوان پا است. هریک از 5 استخوان کف پا از قاعده، تنه و سر انتهایی تشکیل شده است. این استخوان‌ها از طرف نزدیک به مچ پا، به استخوان‌های میخی شکل اول تا سوم و استخوان مکعبی، و از طرف دور از مچ پا به استخوان‌های بند انگشتان متصل می‌شوند، اولین استخوان کف پا بزرگ‌تر از سایر استخوان‌های این دسته است و وزن بیشتری را نیز متحمل می‌شود. اگر به پا درد مبتلا شده‌اید، ضمن پرهیز کردن از خوردن قند، شکر و چای باید از سرپا نشستن، هم چنین نشستن زیاد در توالت و پوشیدن کفش تنگ یا پاشنه بلند پرهیز کنید و از خوراکی‌هایی که درد پا را تسکین می‌دهند بیشتر استفاده کنید مانند: آب هویج، آب زردک، آب غوره، سیر، ریحان کوهی، آب هندوانه با سکنجبین، آب هندوانه با شیرخشت، سکنجبین با گل قند، آش جو با سرکه، آب خربزه با آب انار، مرزه‌ی کوبیده با عسل، نان با دوغ و گل محمدی. استخوان‌های بند انگشتان نیز مانند استخوان‌های کف پا دارای قاعده، تنه و سر هستند. شست پا دارای دو بند بزرگ و سنگین است که به بندهای نزدیک و دور معروفند. سایر انگشتان پا از سه بند تشکیل شده‌اند. انگشت شست پا در اثر پوشیدن کفش‌های تنگ تغییر شکل می‌یابد و یک برآمدگی از کیسه‌ی زلالی در آن به وجود می‌آید، این حالت می‌تواند ارثی نیز باشد. مشکل دیگری که ممکن است شست پا را گرفتار کند، آرتریت اولین مفصل کف پایی، انگشتی است، این اختلال کیسه‌های پر از مایع واقع در مفصل را دچار التهاب می‌کند و متعاقب آن استخوان‌ها برآمدگی پیدا کرده، گال تشکیل می‌دهد.

تقویت پاها:

برای تقویت کردن پاها پیاز زیاد مصرف کنید و گه گاهی روی سر حنا ببندید.

پاهای دردناک و حساس:

اگر پاهای دردناک و حساسی دارید، گه گاهی پاها را در آب جوشانده‌ی برگ تیول قرار دهید و مدتی در آن نگه دارید و مدام مالش و ماساژ دهید و هنگامی که از آن آب بیرون آورید، خشک کنید و مقداری آب لیموی تازه را روی آن مالش دهید.

پا درد

اگر به پا درد مبتلا شده‌اید، ضمن پرهیز کردن از خوردن قند، شکر و چای باید از سرپا نشستن، هم چنین نشستن زیاد در توالت و پوشیدن کفش تنگ یا پاشنه بلند پرهیز کنید و از خوراکی‌هایی که درد پا را تسکین می‌دهند بیشتر استفاده کنید مانند: آب هویج، آب زردک، آب غوره، سیر، ریحان کوهی، آب هندوانه با سکنجبین، آب هندوانه با شیرخشت، سکنجبین با گل قند، آش جو با سرکه، آب خربزه با آب انار، مرزه‌ی کوبیده با عسل، نان با دوغ و گل محمدی.
به عنوان درمان نیز باید هر روز نیم مثقال قاریقون را بکوبید و با یک فنجان آب چغندر خام مخلوط کنید و بخورید.
*سورنجان، مقل ازرق، پوست هلیله‌ی زرد، ازوای زرد حزینه و هلیله‌ی سیاه از هرکدام 5 مثقال را نرم بسایید، بعد با کمی آب مرطوب کنید تا به صورت خمیر سفتی درآید، سپس قرص‌هایی به اندازه‌ی 1 عدد نخود درست کنید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه دو عدد میل کنید.
*هلیله‌ی سیاه، پوست هلیله‌ی زرد، خولنجان، سورنجان، آمله‌ی مقشر، سنامکی، صبر زرد، زرمباد، گل محمدی، مخلصه، انقوزه، سکبینج، شاه‌تره، زیره‌ی سیاه، رازیانه و ریوند چینی از هرکدام 10 گرم، همه را مخلوط کرده و نرم بسایید، بعد با کمی آب مرطوب کرده و به صورت خمیر سفتی درآورید و قرص‌هایی به اندازه‌ی 1 عدد نخود بسازید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه دو عدد میل کنید.
*مقداری عسل را روی یک قطعه تنظیف بمالید و روی موضع گذارید و هر 2 ساعت یک بار عوض کنید و هر روز صبح ناشتا دو قاشق سوپ‌خوری عسل نیز میل فرمایید.
* 100 گرم برگ سوسنبر را در یک تشت آب جوش دم کنید و تا گرم است پاها را در آن قرار دهید و خوب مالش و ماساژ دهید. این کار را لااقل در هفته یک روز انجام دهید.

پا درد از روماتیسم:

برای تسکین پا دردی که علت آن روماتیسم باشد، باید 5 گرم آمونیاک را در 20 گرم روغن گل مخلوط کنید و بر آن بمالید تا تسکین یابد.

درد ساق پا:

وقتی که رسوبات کلسترول شریان‌های پا را تنگ می‌کند ممکن است موجب گرفتگی عضلات (1) و ضعف عضلات ساق پا شود و دردهای شدیدی را در عضلات ساق پا ایجاد کند. در صورت مبتلا شدن به این بیماری (ضمن مراجعه به قسمت چربی خون در همین کتاب) از خوردن تخم مرغ، مغز گردو، پنیر شور و چرب، چربی‌جات، روغن‌های جامد و گوشت قرمز پرهیز کرده و می‌توانید انجیر تازه را بکوبید و بعد با آرد جو خمیر کنید، سپس گرم کرده و تا گرم است روی عضلات ببندید.

کوفتگی ساق پا

غالباً این آسیب‌دیدگی‌ها در زردپی‌ها و عضلاتی که در جلوی استخوان‌های پا قرار دارند ایجاد می‌شوند و در مواردی باعث کشیده شدن زردپی‌ها یا شکستگی‌های زیر استخوانی می‌گردد. این عارضه بیشتر در میان بازی‌کنان بسکتبال و دوندگان ایجاد می‌شود، هم چنین بیشتر افراد هنگام پریدن و دویدن دچار آن می‌گردند.

آرتروز یا آرتریت

آرتروز یا آرتریت (2) به معنی التهاب یا تورم مفاصل است. اصطلاح فوق شامل متجاوز از 100 بیماری مختلف مفصلی می‌شود. به هر حال وقتی که آرتریت یا آرتروز مفاصل را مبتلا می‌سازد ابتدا به عضلات و به نسوج پیوندی حمله می‌کند. مبدأ و ریشه‌ی بیماری‌های مفصلی می‌تواند از جراحت‌ها، از عیوب و نواقص سیستم مصون‌سازی بدن، از فرسودگی، ساییدگی و پارگی مفاصل، از عفونت‌ها و یا از استعداد ژنتیکی یا ارثی باشد. علت بیماری هرچه که باشد نتیجه و اثر آن‌ها در همه‌ی افراد خیلی شبیه خواهد بود، عمدتاً در قسمتی که استخوان‌ها به مفصل‌ها می‌رسند تجزیه و خرابی ایجاد می‌شود.
شما یک موتور اتومبیل را در نظر مجسم کنید که با روغن‌کاری خوب در تمام قسمت‌هایش به نرمی کار می‌کند. در این موتور سوپاپ‌ها همگی خیلی روان، بالا و پایین می‌روند و تمام قسمت‌ها در برجستگی‌ها و فرورفتگی‌ها با یک دیگر به طرز مناسبی جفت و جور هستند. اما اگر به دلایلی یک قسمت از این دستگاه از حالت عادی خارج شود یا این که روغن‌کاری آن مختل و خشک شود، در این صورت پس از یک مدت کوتاه هریک از اجزاء شروع به سایش کرده و به سرعت فرسوده می‌شوند یا در اثر برخورد قطعات با یکدیگر این قسمت‌ها خیلی زود ساییده و معیوب می‌گردند و بالاخره از کار باز می‌مانند. همین وضعیت چیزی است که به دلایلی برای مفاصل مختلف شامل مفاصل دست و بازوها، پاها، لگن خاصره و حتی برای مفاصل و ستون فقرات در اثر آرتروز ایجاد می‌شود. بعضی از فرم‌های آرتروز قسمت‌های دیگری از بدن از قبیل پوست، چشم و دستگاه‌های مختلف بدن را مبتلا می‌سازند و پزشکان موقعی که بیماران مفصلی را مورد معاینه قرار می‌دهند به تمام این نشانی‌ها توجه می‌کنند. بیماری التهاب مفاصل در مراحل اولیه ممکن است فقط با درد و ناراحتی مختصر شروع شود و اگر در همین مرحله درمان نشود و یا اگر در مورد آن سهل‌انگاری شود، ممکن است منجر به یک بیماری بسیار سخت و وخیم گردد، در اثر این بیماری‌ها حتی ممکن است تغییرات غیرطبیعی و ناراحت کننده و دائمی در دست‌ها، مچ‌ها، زانوها، پاها و لگن پدید آید. آرتروز یا بیماری‌های مفصلی شامل سه نوع بیماری بسیار شایع به نام‌های آرتروز استخوانی (3)، آرتروز شبه روماتیسمی (4) و نقرس (5) می‌باشند. این سه بیماری از یک خانواده محسوب می‌شوند. به این معنی که همه‌ی آن‌ها دارای شباهت‌هایی با یکدیگر هستند و همگی از بیماری‌های بسیار مهم و جدی به شمار می‌آیند ولی از طرف دیگر این نوع بیماری‌ها نسبت به یکدیگر دارای تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای نیز می‌باشند. یک موضوع مهم که در همه‌ی این بیماری‌ها به طور مشترک وجود دارد، درد است که از زمان شروع، بیمار را به شدت رنج می‌دهد.
 
لازم به ذکر است که آرتروز استخوانی، آرتروز شبه روماتیسمی و نقرس بیماری‌های پیری محسوب نمی‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند در هر سنی حتی در اطفال و در اوایل زندگی مستولی شوند. این بیماری‌ها اگر بدون درمان رها شوند به تدریج وخیم‌تر شده و بالاخره ممکن است باعث زمین‌گیر شدن دردناک افراد شوند. و این موضوع به خصوص در مورد التهاب شبه روماتیسمی مفاصل کاملاً صحیح است و اگر بیماری به موقع و به طور مؤثر درمان نشود باعث تخریب و فساد رباط و بندهای مفصلی می‌شود.
هم‌چنان که بیماری التهاب مفاصل بسیار شایع است، بسیاری افراد نیز که این اختلال در آن‌ها پیشرفت نکرده و همین طور آن‌هایی که عارضه و ضایعات کمی دارند، که این بیماری را از راهی ساده و به طور ملایم درمان می‌کنند و این موضوع یک اشتباه مهم می‌باشد. بیماری التهاب مفاصل در مراحل اولیه ممکن است فقط با درد و ناراحتی مختصر شروع شود و اگر در همین مرحله درمان نشود و یا اگر در مورد آن سهل‌انگاری شود، ممکن است منجر به یک بیماری بسیار سخت و وخیم گردد، در اثر این بیماری‌ها حتی ممکن است تغییرات غیرطبیعی و ناراحت کننده و دائمی در دست‌ها، مچ‌ها، زانوها، پاها و لگن پدید آید.
التهاب مفاصل اگر تحت درمان مناسب و مخصوص قرار نگیرد ممکن است به حدی سخت و شدید شود که بیمار را تا پایان عمر معیوب و علیل کند و زندگی او در یک صندلی چرخ‌دار محدود شود و شما این موضوع را در نظر مجسم کنید که افراد خانواده‌ی این‌گونه بیماران از نظر روحی و اقتصادی با چه مشکلاتی روبرو خواهند شد.
بیماری‌های مزمن مفصلی به آهستگی و ملایم تولید و ظاهر می‌شوند، به تدریج و آهسته پیشرفت کرده و بدتر می‌شوند و حتی با بهترین درمان‌ها آهسته و به تدریج بهبود می‌یابند. بنابراین شما نباید از درمان انتظار فوری و سریع داشته باشید چون به هیچ‌وجه درباره‌ی این نوع بیماری‌ها امکان‌پذیر نیست.
این بیماری‌ها در مورد هیچ فردی استثناء قایل نمی‌شود. همان‌طوری که مردان به آن مبتلا می‌شوند، خانم‌ها نیز گرفتار می‌گردند. به هر حال از نظر میزان ابتلا تفاوت‌هایی برحسب سن وجود دارد. در سنین کمتر از 45 سال نسبت ابتلای آقایان دو برابر خانم‌ها است. اما در سنین بین 55 تا 65 سال تعداد ابتلای خانم‌ها از مردان بیشتر است و بالاخره در سنین 65 سال به بالا تعداد خانم‌ها و آقایان مبتلا مساوی و یکسان می‌شود. آرتریت استخوانی یک بیماری و اختلال در سطوح مفصلی است که غضروف‌ها و سایر بافت‌هایی را که به طور طبیعی امکان حرکت را فراهم می‌کنند، گرفتار‍ از هم گسیختگی و فرسودگی می‌سازد. مفصل مبتلا ممکن است همراه با اندکی آماس بوده و یا این که ممکن است تورم و آماس وجود نداشته باشد ولی در هر حال معمولاً تورم کم اهمیت است و از نشانه‌های اصلی و مهم به شمار نمی‌آید. این بیماری بیشتر در بین افراد مسن شایع می‌باشد لذا معمولاً‌ به آن بیماری تباهی و انحطاط مفاصل (6) گفته می‌شود. هم‌چنین نام‌های دیگری، مانند: بزرگ شدگی غیرطبیعی مفصل (7)، و پیرشدگی مفصل نیز به این بیماری داده می‌شود. و به خصوص در اروپا بیشتر به نام آرتروز معروف است.

ورم زانو

برای بهبود یافتن ورم زانو هر شب باید برگ تازه‌ی درخت چنار را کوبیده و بر آن ضماد کنید.
*تاج‌ریزی، مغز ناخنک، کتیرا و بابونه از هرکدام 10 گرم، برگ کتان، گل پنیرک و مرزنجوش از هرکدام 20 گرم و آرد جو 50 گرم، همه را نرم بسایید، بعد در چهار لیوان روغن کنجد روی آتش مخلوط کنید، سپس تا گرم است 50 گرم موم نیز در آن حل و مخلوط کرده، هر بار قدری از آن را روی پارچه‌ای پهن کنید و روی محل تورم ضماد گذارید.

درد زانو

اگر دچار درد زانو شده‌اید، ضمن پرهیز از خوردن شکر، قند، چای و پرهیز از سرپا نشستن، نشستن زیاد در توالت، چهار زانو نشستن، بالا رفتن از پله، کوه، شیب‌ها، پریدن و راه رفتن زیاد، باید از گوشت شتر، آب کلم و سوپ کلم بیشتر استفاده کنید.
به جهت درمان باید: روزی سه مرتبه موضع را با روغن شترمرغ یا روغن گل محمدی یا روغن بادام تلخ و مومیایی یا روغن نارگیل یا روغن ریحان مالش و ماساژ دهید و بر آن نیز ضماد کنید.
*برگ‌های تازه‌ی درخت چنار را بکوبید و بر آن ضماد کنید.
*ریحان تازه را بکوبید و آب بگیرید، آب آن را خوب بر موضع بمالید، بعد تفاله‌های ریحان را روی آن ضماد کنید.
*حنا را با صابون خمیر کرده و بر موضع ضماد کنید.
*گل پنیرک، گل خطمی، تخم کتان، تاج‌ریزی، خارخاسک، مرزنجوش، کتیرا و تخم مرو را نرم بسایید سپس با آرد جو و روغن کنجد مخلوط کنید، بعد گرم کرده و مقداری موم در آن حل کنید و بر موضع بمالید.
*پودر زنجبیل را با نفت مخلوط کنید و در ته ظرفی بزرگ بریزید (به طوری که در نزدیکی حرارت قرار نگیرد و باعث آتش سوزی نشود)، آن را بجوشانید، بعد مخلوط را روی موضع ضماد کنید.
*تخم خواجه باشی را بکوبید و با عسل خمیر کنید و صبح،‌ ظهر و شب و هر مرتبه به اندازه‌ی یک عدد گردو از آن را بخورید.
*هر 2 ساعت یک بار، مقداری عسل را روی پارچه‌ای پهن کرده و روی موضع بگذارید و هر روز صبح ناشتا نیز دو قاشق سوپ‌خوری عسل بخورید.
*تاج‌ریزی، مغز ناخنک، کتیرا و بابونه از هرکدام 10 گرم و برگ کتان، گل پنیرک و مرزنجوش از هرکدام 20 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با 50 گرم آرد جو و یک لیتر روغن کنجد روی آتش مخلوط کنید و تا گرم است 50 گرم موم عسل نیز در آن حل و مخلوط کرده و هر مرتبه قدری از آن را روی پارچه‌ای پهن کنید و روی محل درد ضماد کنید.
   

درد ران پا

برای تسکین درد ران پا ضمن پرهیز از خوردن شکر، چای و قند باید از دو زانو نشستن، چهار زانو نشستن، سرپا نشستن و نشستن زیاد در توالت پرهیز کنید و روزی نیم مثقال قاریقون را کوبیده و با یک فنجان آب چغندر خام مخلوط کنید و بخورید.

درد لگن خاصره

برای تسکین درد لگن خاصره ضمن پرهیز از خوردن خیار و هندوانه، به عنوان درمان باید پوست هلیله‌ی زرد، هلیله‌ی سیاه، تخم کرفس، بوزیدان، جوز هندی، صمغ انجدان، انزروت، خولنجان، قسط شیرین، مقل ازرق و سورنجان را به نسبت مساوی مخلوط کنید و نرم بسایید، سپس با کمی آب مرطوب کرده و به صورت خمیر سفتی درآورده و قرص‌هایی به اندازه‌ی 1 عدد نخود بسازید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه دو عدد میل کنید.

واریس

برای درمان واریس ضمن پوشیدن جوراب مخصوص واریس (به طور مرتب) و پرهیز از خوردن کلم و گوشت گاو و هم چنین پرهیز از کارهای سرپایی و بالا رفتن از پله و کوه نوردی، باید از خوراکی‌هایی مانند: آب لیمو، عدس و پیاز بسیار استفاده کنید.
بهتر است هر صبح ناشتا هم یک حبه سیر را بجوید و بخورید و بعد از آن صبحانه میل کنید.
*هر بار 60 گرم گل بنفشه فرنگی را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده‌ی آن را به مرور بنوشید.
*هر روز آب 10 تا 15 عدد لیمو را بگیرید و بنوشید و مقداری از آن را هم روی پا مالش دهید.
*سی گرم گل‌های تیول را در یک لیتر آب جوش 10 دقیقه دم کنید، بعد آب آن را صاف و با عسل شیرین سازید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک فنجان از آن را بنوشید.
*زیاد به حمام بروید و همیشه هنگام خوابیدن یک عدد بالش یک عدد بالش زیر پاها قرار دهید که پاها بالاتر از سطح بدن قرار گیرند و نیز کفشِ راحت بپوشید.  

ورم واریس:

برای درمان ورم واریس، مقداری گِل ارمنی را با آب چغندرِ پخته مخلوط کنید و تا گرم است روی آن بمالید و این عمل را چندین مرتبه تکرار کنید. و نیز از جوراب واریس استفاده کنید.

زخم واریس:

برای درمان زخم واریس باید هر بار یک مشت برگ‌های تازه‌ی بارهنگ را تمیز کرده و روی پا ضماد گذارید و این کار را روزی دو مرتبه تکرار کنید.

ورم ساق پا (داءالفیل)

برای درمان ورم ساق پا ضمن پرهیز از خوردن سیر و پیاز باید گزنه‌ی تازه‌ی سفید را بکوبید و روی پا ضماد کنید.
*تخم ریحان را نرم بسایید و با آب برگ ریحان تازه مخلوط کرده و به پاها بمالید.

ورم پشت پا:

برای رفع ورم پشت پا باید برگ چغندر تازه را بکوبید، بعد مقداری اسیدبوریک را با آن مخلوط کرده و بر موضع ضماد کنید.

لخته‌ی خون در پاها (ترومبوزورید عمقی)

بعد از مدتی طولانی عدم فعالیت در وریدهای عمقی پاها ممکن است لخته‌های خون پدید آید. اگر عضلات پاها برای مدت طولانی فعالیت نداشته باشند جریان خون در آن‌ها کند می‌شود و ممکن است باعث ایجاد لخته‌های خون شود. اگر این لخته‌های خون از پاها به سمت بالا حرکت کرده و خود را به قلب و ریه‌ها برسانند می‌توانند باعث مرگ ناگهانی شوند. به همین خاطر است که پزشکان و پرستاران با تشویق بیماران به راه رفتن و یا استفاده از جوراب‌های مخصوصی که به طبیعی شدن جریان خون کمک می‌کنند می‌خواهند که از ایجاد این لخته‌های خون پیش‌گیری کنند.
اگر مشخص شد که بیماری دارای ترومبوز ورید عمقی (لخته‌ی خون در وریدهای پاها) می‌باشد، درمان معمول آن عبارت است از مصرف داروهای رقیق کننده‌ی خون (داروهای ضد انعقاد) یا فصد یا حجامت یا انداختن زالو تا این لخته‌ها حل شده و از ایجاد لخته‌های دیگر نیز پیش‌گیری شود.

خواب رفتگی پا هنگام شب

برای رفع خواب رفتگی ناگهانی پا هنگام شب باید سیب درختی یا آب سیب، سبزیجات تازه و شیر زیاد مصرف کنید تا برطرف شود.

لرزش پاها

اگر پاهایتان دچار لرزش شده است، هر روز جگر خام را بدون گرم کردن یا نمک زدن بجوید و بخورید.

پیش گیری از سرمازدگی دست و پاها

هرگاه پاها یا دست‌هایتان به خصوص انگشتان دچار سرمازدگی شوند، دچار رنج و آزار می‌شوید، لذا باید در اوایل زمستان هر سال که برف اول و دوم و سوم می‌بارد (چه پشت هم، چه با فاصله‌ی کم باشد و چه با فاصله‌ی طولانی)، باید قدری از آن برف‌ها را جمع کرده (به قدر یک مشت) و به تمامی پا یا دست به خصوص انگشتان مالش دهید. بدین ترتیب در طول زمستان از سرمازدگی محفوظ می‌مانید.

خشک شدگی پا از سرما یا خستگی

اگر پاها در اثر سرماخوردگی یا کار و فعالیت زیاد و خستگی خشک شده است، روزی سه مرتبه در آب گرم بگذارید و خوب مالش دهید و پس از این که از آب خارج کردید، خشک کنید و مقداری روغن گل را بر آن خوب مالش دهید و پس از آن پاها را گرم نگه دارید.
*کافور را در آب جوش حل کنید و بر پاها مالش دهید.
*گل بابونه را بجوشانید و عضو را در آب گرم آن گذاشته و خوب مالش دهید، بعد خشک کنید و با روغن گل باز هم مالش داده و گرم نگه دارید.
*پودر خردل را در آب بجوشانید و موضع را در آن ماساژ دهید.
*دو، سه کیلو برگ‌های مویی کاج تازه را بکوبید و با فشار آبش را بگیرید و پاها را در آب گرمی که نمک داشته باشد یا آب دریای جوشیده ماساژ دهید، بعد بخشکانید، سپس با آب کاج‌ها پاها را خوب مالش دهید و پس از آن پارچه‌ای پشمی یا کرکی را که گرم کرده باشید روی آن بپیچید تا گرم بماند و بهبود یابد.
*روی آن روزی سه مرتبه روغن گل بمالید و خوب مالش دهید و پس از مالیدن روغن، موضع را گرم نگه دارید.

درد اعضای بدن

برای تسکین دردی که در هر کجا از اعضای بدن وجود دارد می‌توانید قسط تلخ، مغز ناخنک از هرکدام 5 گرم و مرزنجوش و بابونه‌ی شیرازی از هرکدام 20 گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با لعاب تخم شنبلیله مخلوط کرده و بر محل درد ضماد کنید.

بیماری نقرس

از بین تمام بیماری‌های دردآور، نقرس یکی از دردناک‌ترین آن‌ها است که اگر تحت کنترل و درمان قرار نگیرد ممکن است به قلب و کلیه‌ها حمله کند و عاقبت و نتیجه‌ی احتمالی آن مرگ خواهد بود. البته امروزه با در دسترس بودن داروهای جدید، خطر این بیماری در مبتلایان خیلی کمتر از زمان‌های سابق شده است.
نقرس یا به عبارت دیگر بیماری مفصلی نقرسی یکی از بیماری‌های مهم مفاصل می‌باشد. علل یا عوامل اختصاصی برای تولید این بیماری بسیار متفاوت هستند. نقرس در اصل یک بیماری ویژه است که مفاصل و کلیه‌ها را مبتلا می‌سازد. بروز این مشکل به دلیل مواد شیمیایی غیرعادی در بدن است که باعث تولید مقدار زیاد و یا اضافی اسیداوریک می‌شود.
حمله‌ی حاد یا شدید نقرس با تشکیل بلورهای اورات (8) که یک نمک اسیداوریک است در یک یا چند مفصل تولید می‌شود. موقعی که این موضوع اتفاق می‌افتد به دنبال آن التهاب و درد در مفصل نیز به وجود می‌آید. معمولاً مفصل‌هایی که تحت تأثیر یک حمله‌ی حاد نقرس قرار می‌گیرند، در مقایسه با آرتروز شبه روماتیسمی و یا آرتروز استخوانی دارای درد بیشتری هستند.
علت این است که التهاب در نقرس شدیدتر از درد روماتیسم یا آرتروز بوده و همین موضوع باعث درد شدیدتری می‌شود. در این بیماری همراه با التهاب شدید، فشار مادی و تحریک شیمیایی در انتهای اعصاب حساس در ناحیه‌ی مفصل‌های مبتلا و در اطراف آن‌ها نیز وجود دارد.
هنگام حمله‌ی نقرس، آماس در ناحیه‌ی مفصل می‌تواند بیش از سایر فرم‌های بیماری مفصلی جلب توجه کند. به هر حال در اثر التهاب منافذ، رگ‌های خونی در ناحیه‌ی مبتلا گشاد می‌شوند. خون از این منافذ به خارج از رگ‌ها نفوذ می‌کند و باعث آماس می‌شود. نفوذ خون در اطراف سلول‌های ناحیه‌ی مبتلا به منظور دفاع و حمایت صورت می‌گیرد ولی در حقیقت و عملاً باعث افزایش تورم می‌شود. این تورم خودش به طور قابل ملاحظه‌ای به افزایش درد کمک می‌کند. حمله‌های حاد و یا شدید نقرس می‌توانند در اثر یکی از علل مربوط به آن باشند. در بدن هر فردی اسیداوریک از موادی به نام پورین (9) ساخته می‌شود و این موضوع در جریان یک سلسله فعل و انفعالات شیمیایی که بسیار پیچیده هستند صورت می‌گیرد. بسیاری از غذاهای معمولی نیز که روزانه مصرف می‌شوند حاوی مقدار زیادی پورین هستند. افراد مبتلا به نقرس باید از مصرف غذاهایی که دارای پورین زیاد هستند اجتناب کنند. در بین غذاهایی که حاوی پورین به مقدار فراوان هستند می‌توان به ماهی کولی و ساردین و اعضای حیوانی از قبیل: دنبلان، مغز، قلوه و جگر اشاره کرد و در بین نوشابه‌ها نیز آبجو حاوی مقدار زیادی پورین است.
بیماری نقرس فقط در صورتی می‌تواند ایجاد شود که بلورهای اسیداوریک در مفاصل پدید آمده باشد. این اتفاق در بعضی مواقع در افرادی که میزان اسیداوریک خون‌شان بالا است حادث می‌شود. اسیداوریک موقعی در بدن تشکیل می‌شود که مواد زاید برای استفاده‌ی مجدد مورد تجزیه قرار می‌گیرند. برای این که سطوح اسیداوریک در خون کم شود، در بدن بیشتر افراد این ماده به اندازه‌ی کافی همراه با ادرار به خارج دفع می‌شود. به هر حال بدن افراد مبتلا به نقرس معمولاً به طور ارثی گرایش دارند که اسید اوریک را کمتر از اندازه‌ی عادی دفع کنند. باید دانست هر فرد با داشتن اسیداوریک به میزان خیلی زیاد الزاماً به نقرس مبتلا نمی‌شود، برای به وجود آمدن این بیماری لازم است که بلور کریستال‌ها در مفصل تشکیل شوند. وقوع این حادثه برای بعضی افراد و هم چنین برای بعضی از مفصل‌های معین مثلاً انگشت شست پا بیشتر از بقیه می‌باشد. اگر اسیداوریک در خون به مقدار زیاد وجود داشته باشد گاهی اوقات بلورها در کلیه‌ها تشکیل سنگ کلیه و یا در پوست تشکیل برآمدگی‌های آهکی را می‌دهند.

نشانی‌ها و علایم نقرس

معمولاً نقرس با یک حمله‌ی شدید از این بیماری و در بیشتر موارد در قاعده‌ی انگشت شصت پا شروع می‌شود. این حمله ممکن است به دنبال یک جراحت کوچک یا یک ناراحتی مختصر از قبیل کوفتگی انگشت شصت پا یا ابتلا به یک سرماخوردگی بروز کند. انگشت شصت پا شروع به خارش می‌کند و در یک دوره‌ی کوتاه و فقط در عرض چند ساعت قرمز می‌شود، ورم می‌کند و به نحو عذاب‌آوری دردناک می‌شود. پس از چند روز این درد و تورم تدریجاً فروکش می‌کند و بالاخره مفصل به حالت طبیعی بر می‌گردد. در این نمونه که گفته شد ممکن است تغییرات چندی وجود داشته باشد. به طور مثال امکان دارد سایر مفاصل از قبیل: قسمت‌هایی از آرنج هم مبتلا شوند. گاهی اوقات در یک زمان بیش از یک مفصل گرفتار می‌شود و در بعضی موارد التهاب در یک کیسه‌ی مفصلی یا در نقاط دیگری در زیر پوست بیش از التهاب در یک مفصل می‌باشد. دوره یا ادامه‌ی حمله‌ی بیماری متغیر است، اما امروزه به وسیله‌ی درمان‌های جدید معمولاً می‌توان با بدترین این دردها مقابله و آن‌ها را کاملاً رفع کرد.

نقرس به صورت یک عارضه‌ی خانوادگی

عموماً عقیده بر این است که نقرس گرایش دارد به صورت یک عارضه در افراد بعضی از خانواده‌ها انتشار یابد. نواقص یا عیوب شیمیایی باعث می‌شوند که بدن مقدار زیادی اسیداوریک تولید کند یا اینکه اجازه ندهند تا بدن با سرعت مناسب اسیداوریک‌هایی که از عوامل ارثی هستند را دفع کند. این نواقص می‌توانند از پدر یا مادر به فرزندان برسند. با این وجود اگر والدین نقرس دارند نباید انتظار داشت که حتماً آن را به فرزندان انتقال دهند. این مسئله ممکن است اتفاق افتد ولی حتمی نیست.
حملات نقرس در کودکان خیلی کمیاب است اما موقعی که این حادثه روی می‌دهد کودک باید به فوریت تحت درمان قرار گیرد تا از ناتوانی و علیل شدن او جلوگیری شود. هم چنین نقرس در خانم‌ها قبل از یائسگی یا پیش از رسیدن به دوره‌ی قطع عادت ماهانه، کمیاب و وقوع آن فقط در حدود 5% از موارد گزارش شده است. مطلب فوق شاید به دلیل این حقیقت است که معمولاً سطوح اسیداوریک در خون خانم‌ها به طور متوسط کمتر از آقایان است. اگر حمله‌ی نقرسی در خانم‌ها پیش آید اکثراً بعد از سن یائسگی خواهد بود و بیشترین مبتلایان نقرس مردان هستند، که حمله‌ی آن می‌تواند در هر زمان پس از سن بلوغ حادث شود.
اگر به نقرس (ورم و درد شصت پا) مبتلا شده‌اید، ضمن پرهیز از خوردن گوشت مخصوصاً گوشت پرندگان و شکار، دل و قلوه، غذاهای چرب و سرخ کرده، باید از خوراکی‌هایی که به درمان کمک می‌کنند بیشتر استفاده کنید، مانند: خربزه‌ی کاملاً رسیده قبل از غذا، پرتقال، موز، گلابی رسیده، آلو، انجیر خشک، کشمش، بویون کرفس، ترب سیاه و قلقاسی (سیب‌زمینی ترشی).
*به عنوان درمان باید 40 گرم برگ کرفس قمری تازه و یا 25 گرم، خشک آن را در یک لیتر آب بجوشانید و آب آن را به مرور بنوشید.
*پنجاه گرم برگ کرفس را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده‌ی آن را به مرور بنوشید.
*هر روز از تریاق کبیر استفاده کنید و به جای آب، آب آلو را با سکنجبین شیرین کنید و بنوشید.
*گل بنفشه 2 گرم، تخم گشنیز 5گرم، کاکنج، بالنگو، تخم کاهو و تخم خرفه از هرکدام 10 گرم، آلوچه‌ی خشک و آلو از هرکدام 50 گرم و عناب و زرشک از هرکدام 100 گرم، همه را مخلوط و نیم‌کوب کنید، بعد به 15 قسمت مساوی تقسیم کرده و هر قسمت را یک شب در دو لیوان آب جوش بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید تا حدود یک لیوان از آب آن بماند، بعد آب آن را با لعاب اسپرزه و به مقدار 5 گرم ترنجبین مخلوط کنید و صبح و عصر بنوشید.
*مقداری سکنجبین را در آب برگ چغندر تازه مخلوط کنید و روزی سه مرتبه پا را در آن گذاشته و مالش دهید.
*گِل ارمنی، تخم کرفس، تخم شوید، رازیانه، زنیان، آویشن شیرازی، تخم گشنیز و انیسون از هرکدام به نسبت مساوی را نرم بسایید و در پی یا روغن زیتون مخلوط کنید و بمالید.
*آب خرفه‌ی تازه را با گلاب مخلوط کنید، بعد قدری کافور در آن حل کرده و بمالید و آب ترب را هم بگیرید، بعد با سکنجبین شیرین کنید و بخورید. و از مایعات بیشتر استفاده کنید.
*گل شقایق، عود، مقل ازرق، جدوار، تخم گشنیز و جوز بویا از هرکدام 5 گرم، تخم شوید، گل محمدی، تخم شنبلیله، پودینه و زنیان از هرکدام 10 گرم، کنجد و سورنجان از هرکدام 20 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با گلاب و سرکه مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بمالید.
*مقداری عسل را روی یک قطعه تنظیف بمالید و هر 2 ساعت یک بار آن را روی موضع گذارده و هر روز آن را عوض کنید و صبح‌ها در حالت ناشتا دو قاشق سوپ‌خوری عسل هم بخورید.
*چهار مثقال آب جوشانده‌ی سنا را به مرور بخورید.
*هر روز 20 گرم برگ و ساقه‌ی گل گاوزبان را در نیم لیتر آب بجوشانید تا بپزد، بعد 10 دقیقه دم کنید و هر نیم ساعت به نیم ساعت یک فنجان از آب آن را بنوشید.
*سی گرم برگ و یا پوست سبز گردو را در یک لیتر آب جوش 12 دقیقه دم کنید و یک فنجان از آب آن را قبل از هر غذا بنوشید.
*سی گرم تخم زبان گنجشک را دم کنید و آب آن را روزی سه استکان قبل از وعده‌های غذا بنوشید و هر روز تکرار کنید.
*دویست و پنجاه گرم ساقه‌های گلدار پونه‌ی کوهی را در یک لیتر آب جوش 12 دقیقه دم کنید، بعد آب صاف کرده‌ی آن را در یک وان آب گرم بریزید و مدتی در آن دراز بکشید و محل نقرس را ماساژ دهید.
*صد گرم گل خشک اسطوخدوس هندی را بکوبید و در یک لیتر روغن زیتون مخلوط کرده و 8 روز در مقابل آفتاب گذاشته، بعد موضع را با آن روغن ماساژ دهید.
*یک قاشق سوپ‌خوری پوست خشک سیب درختی را نرم بکوبید و در یک فنجان آب جوش 15 دقیقه بجوشانید و پس از هر وعده‌ی غذا یک فنجان از آب آن را بنوشید.
*گوگرد زرد را با سرکه مخلوط کرده و روی موضع ضماد کنید.
*پنجاه گرم برگ انگورفرنگی را در سه فنجان آب جوش دم کنید و در روز سه مرتبه، هر بار یک فنجان از آب آن را به نوبت بنوشید.
*هر روز دو لیوان بزرگ آب انگور بخورید، یکی بین صبحانه و ناهار و دیگری بین ناهار و شام و این کار را 40 روز ادامه دهید و یا 40 روز به جای صبحانه انگور فراوان بخورید و تا ظهر هیچ چیز دیگری میل نکنید.
*برگ‌های سفت کلم را له کنید و کمی بپزید و تا گرم است روی پارچه‌ای پشمی پهن و بر موضع ضماد کنید و روزی سه بار تکرار کنید.
*هر روز لیمو بخورید، بدین ترتیب: روز اول یک عدد و روزی یک عدد اضافه کنید تا به 20 عدد برسد و دوباره یکی یکی کم کنید تا به 1 عدد برسد.
*مقداری گل یاسمن را در یک شیشه‌ی پر از روغن زیتون بریزید و 15 روز در مقابل آفتاب قرار دهید و هر روز آن روغن را روی موضع بمالید و ماساژ دهید.
*باقلای پخته را با آرد جو، روغن زیتون کهنه و پیه خوک مخلوط کرده و بر موضع ضماد کنید.
*یک عدد پوارو را با آب بپزید، بعد از آب بیرون آورده تا آب نداشته باشد و در سرکه بیندازید تا خوب سرکه را به خود بگیرد، سپس بیرون آورید، له کرده و ضماد گذارید.
*سی گرم گل‌های ریش بز را در یک لیتر آب جوش دم کرده و به مرور آب صاف شده‌ی آن را مصرف کنید.
*چند قطره آب لیموی ترش و چند قطره روغن زیتون را در یک فنجان بریزید، بعد با بویون کرفس فنجان را پر کرده و بنوشید و هر 2 ساعت به 2 ساعت این کار را تکرار کنید و نیز کرفس خام را بکوبید و با آب لیمو روی شصت پا ضماد کنید و هر روز در لگن یا وان آب گرم چند برگ کرفس بیندازید و 2 ساعت در آن پاشویه کنید و در این مدت کرفس را به انواع مختلف، زیاد بخورید.
*سرکه را با آرد جو خمیر کنید، بعد کمی گوگرد با آن مخلوط کرده و ضماد گذارید.
*صبح ناشتا یک استکان آب پوست سبز لوبیا را بگیرید و بنوشید.
*برگ و ریشه‌ی کاسنی را کوبیده و با آرد جو خمیر کرده و بر آن ضماد کنید.
*چهار عدد برگ آرتیشو را در یک لیتر آب آهسته آن قدر بجوشانید تا به 75 سانتی لیتر تقلیل یابد و هر روز یک فنجان از آب آن را شیرین کرده و بنوشید.
*شبها یک شلغم پخته را له کنید تا به شکل فرنی درآید و بر موضع ضماد کنید.
*یک قاشق قهوه‌خوری گل طاووسی را در یک لیوان آب جوش دم کنید، بعد صاف کرده و آب آن را سه بار در روز بنوشید و در مورد این بیماری بیش از یک لیوان نباید مصرف شود.
*شصت گرم ریشه‌ی شنگ را در یک لیتر آب، نیم ساعت بجوشانید و صبح ناشتا و بین غذاهای اصلی آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید.
*هر روز پاها را 15 دقیقه حمام خیلی گرم دهید، بعد 5 دقیقه حمام سرد دهید و بعد آب 5 عدد لیمو و 2 عدد سیر را بگیرید و مخلوط کرده، بنوشید.
*چهل گرم کاکل ذرت را در یک لیتر آب 5 دقیقه بجوشانید و 15 دقیقه هم دم کنید و روزی 5 بار و هر مرتبه نصف استکان از آب آن را بنوشید.
*سی و پنج گرم ریشه‌ی رازیانه را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید.

نقرس حاد:

اگر به نقرس حاد مبتلا شده‌اید، باید از خوردن: جگر، دل و قلوه، کله پاچه، مغز، گوشت، آبگوشت، ماهی، چربی‌جات، تخم مرغ، قارچ، ادویه‌جات، مارچوبه، نمک، چای، شکلات، گوجه‌فرنگی، اسفناج، ترشک و مصرف دخانیات پرهیز کنید.
*به عنوان درمان باید شیره‌ی کوکنار، زعفران و زرده‌ی تخم‎مرغ پخته را مخلوط کرده و بر موضع ضماد کنید.
*فوفل، گِل ارمنی، گُل مامیثا و صندل سرخ و سفید را نرم بسایید، بعد با گلاب، سرکه و آب کاسنی مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بمالید.

درد نقرس:

تسکین دهنده‌ی درد نقرس، خوردن: انجیر، والک، آش کدو و دلمه‌ی برگ مو مفید خواهد بود. هم چنین می‌توانید کاکل ذرت را بجوشانید بعد آب آن را صاف کنید و روزی سه بار بنوشید.
*ادرار را بجوشانید و مدتی پا را در آن قرار دهید.
* آب کلم تازه را با آب شنبلیله‌ی تازه مخلوط کنید و بمالید.
*سیر را خوب بکوبید و در پارچه‌ی نازکی بپیچید و روی محل درد بگذارید و پس از 1 ساعت موضع را بشویید.
*یک شلغم سفید پخته را مثل فرنی له کنید و روی عضو ضماد گذارید.
*موی آدم را خوب بجوشانید و پا را در آن بگذارید و مدتی نگه دارید.
*مقداری صمغ کاج را با مقداری روغن زیتون به طور مساوی مخلوط کنید و در بن ماری بجوشانید و هم بزنید تا خوب مخلوط شود و روی محل درد بمالید.
*پوارو را در آب بپزید، بعد از آب درآورید و 24 ساعت در سرکه بخیسانید، سپس از سرکه خارج کرده و له کنید و بر محل درد ضماد کرده و هر روز تکرار کنید.
*برگ‌های کلم را خرد کنید و بپزید و تا گرم است،‌ روی پارچه‌ای پشمی پهن کرده و روی محل درد بگذارید.
*یک قطعه آهن تمیز سرخ شده را در مقداری شیر بیندازید، بعد مقدار کمی شیره‌ی کوکنار، کمی موم و روغن زیتون را با آن مخلوط کنید و با آن پاها را خوب مالش دهید.
*یک قطعه آهن سرخ شده را در مقداری شیر بیندازید و بعد مقداری سفیدآب قلع ساییده شده را در آن مخلوط کرده و با آن پاها را خوب مالش دهید.
   

درد نقرس از سردی:

اگر درد نقرس از سردی و رطوبت باشد، باید خردل ساییده شده را با ادرار شتر مخلوط کرده و بر آن ضماد گذارید و از خوردن خوراکی‌های سرد و رطوبتی پرهیز کنید.

سوزش کف دست یا پا

اگر کف پا یا کف دست سوزش دارد، باید به مدت 5 روز آب هندوانه را با سکنجبین مخلوط کنید و بخورید و 5 روز بعد نیز هر روز آب غوره بنوشید و هر شب هنگام خواب شاه‌تره، نشاسته،‌اسپرزه، حنا، تخم گشنیز، به دانه و برگ بید خشک را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد با آب خمیر کرده و کف دست‌ها یا پاها ببندید و بخوابید.

طاول پا از کفش‌زدگی

اگر در اثر کفش تنگ یا خشک و نامناسب، پا دچار کفش‌زدگی و طاول شده است، باید شُش گوسفند را بپزید، بعد کوبیده یا چرخ کنید و تا گرم است آن را بر روی پا ضماد گذارید.

عفونت قارچی پا

این بیماری بیشتر مخصوص پای ورزشکاران است. این نوع عفونت قارچی پا باعث ایجاد شکاف، زخم و خارش در پوست بین انگشتان پا می شود. پوشیدن کفش‌های سربسته برای یک مدت طولانی یک عامل خطر در این نوع بیماری است.
بیماری پای ورزشکاران که کچلی پا هم نامیده می‌شود، یک عفونت قارچی شایع پاها به شمار می‌رود که به ویژه پوست بین انگشتان پا را مبتلا می‌سازد. این وضعیت می‌تواند توسط انواع متعددی از قارچ‌هایی که در شرایط گرم و مرطوب رشد می‌کنند به وجود آید.
این بیماری اغلب پای سربازان، ورزشکاران و هم چنین نوجوانان و بالغین جوانی که مثل ورزشکاران تمایل به پوشیدن کفش‌های سربسته به مدت طولانی دارند و زیاد عرق می‌کنند را درگیر می‌کند. در کودکان نادر است. پای ورزشکاران می‌تواند در نتیجه‌ی پابرهنه‌ راه رفتن در مناطق آلوده‌ای که گرم و مرطوب هستند، مثل رخت‌کن‌ها و کنار استخرها ایجاد شود.

علایم آن:

بیماری پای ورزشکاران بیشتر از همه بین انگشتان چهارم و پنجم پا ایجاد می‌شود و علایم زیر را به وجود می‌آورد:
*نواحی شکاف‌دار، زخمی و خارش‌دار بر روی پوست
*پوست چین‌دار، سفید و مرطوب
گاهی عفونت به کف پا یا کناره‌های پا انتشار می‌یابد یا ناخن‌های انگشتان پا را مبتلا می‌کند، که در این صورت ناخن‌ها زرد و ضخیم و شکننده می‌شوند. افرادی که دچار بیماری پای ورزشکاران هستند، بیشتر مستعد عفونت حلقه‌ی کرمی کشاله‌ی ران که یک عفونت قارچی دیگر است می‌باشند.

درمان عفونت قارچی پا:

ناحیه‌ی مبتلا را می‌توان با استفاده از یک فرآورده‌ی ضد قارچی، بدون نیاز به نسخه که باید حداقل روزی 2 بار آن را به کار برد، درمان کرد. نکته‌ی مهم این است که باید دارو را حتی برای چند روز پس از برطرف شدن علایم ادامه دهید تا از ریشه کن شدن عفونت اطمینان خاطر پیدا کنید. اگر فرآورده‌های بدون نسخه کمکی نکرد یا شما از تشخیص بیماری مطمئن نبودید باید با پزشک مشورت کنید. جهت پیش‌گیری از عود عفونت باید پاهایتان را حداقل روزی یک بار بشویید، در صورتی که زیاد عرق می‌کنید، تعداد دفعات شستن باید بیشتر شود و نیز باید بین انگشتان پا را کاملاً خشک کنید. در منزل پوشیدن کفش‌های پنجه باز یا پابرهنه راه رفتن ممکن است کمک کننده باشد.

ورم انگشت

اگر انگشت شما ورم کرده است، باید لایه‌های سفیدرنگ لابه لای پره‌های پیاز را روی ورم پهن کنید و آن را ببندید و تکرار کنید تا ورم تحلیل برود.

مشکلات انگشتان و پاها

عقربک، میخچه، دمل، گوشه کردن انگشتان و ترک پاشنه‌ی پاها همگی در اثر کندی کار کلیه و کبد و یا در اثر کثافاتی خون و یا از کثافات مانند گردوغبار و خاک و یا از سنگینی معده و یا از یبوست ایجاد می‌شود. اگر معده پاک و کار آن مرتب باشد و کلیه و کبد درست کار کند و خون هم صاف باشد ابداً هیچ یک از این قسم امراض عارض انسان نخواهد شد، لذا برای درمان هر یک از مشکلات فوق‌الذکر اول باید معده را پاک کرده، سپس کلیه و کبد را تقویت و خون را صاف کرد تا با مالیدنیِ مناسب آن بیماری برطرف شود.

عقربک

اگر دست دچار عقربک بشود، باید سه دانه قورباغه‌ی تازه و زنده آماده کرده، حاضر بگذارید و شکم اولی را پاره کنید و با احشای داخلی که در شکم او می‌باشد داغ داغ بر روی موضع بگذارید و آن قدر باید بر روی عقربک نگاه داشت تا سرد شود، فوری اولی را کنار گذاشته و شکم دومی را پاره کرده، روی موضع بگذارید، آن قدر بماند تا سرد شود، بعد سومی را به همین قسم بعد از آن که سرد شد و کنار گذاشتید، یک نوک سفید به قدر کمتر از نخود و یا به قدر ته خرما بیرون می‌آید، باید به وسیله‌ی پنس یا منقاش و یا هر وسیله‌ای که ممکن است آن را بیرون بیاورید، یک نخ باریک نازک سفید رنگ مثل ریشه‌ی ترب مویی و نازک در ته آن پیدا است که باید به هر وسیله‌ای که ممکن است آن ریشه را نیز بیرون آورید و محل آن را که زخم افتاده و گود شده خون‌هایش را پاک و با محلول اسیدبوریک 10% تمیز کنید، بعد دود عنبر نسارا را به آن بدهید و بعد زخم را پانسمان کنید و تا سه روز دود عنبر نسارا به آن بدهید و با محلول اسیدبوریک موضع را شستشو دهید.

میخچه

مشهور است که هرکس خرما را با ته آن (کونه) میل کند انگشت پای او میخچه می‌شود، در صورتی که عقربک، میخچه، دمل، گوشه کردن انگشتان و ترک در پاشنه‌ی پا، همه و همه در اثر کندی کلیه و کبد یا در اثر کثافات خون می‌باشد یا از اثر کثافاتی مانند گرد و خاک و غبار و یا از ثقالت و سنگینی معده خواهد بود و اگر معده از ثقالت پاک باشد و خون شفاف، هرگز هیچ یک از این گونه امراض عارض انسان نمی‌شود.
برای علاج آن اولاً باید کفش راحت بپوشید و تصفیه‌ی خون انجام دهید و از خوردن آش آب غوره، آش تمر و آب عناب غافل نشوید، ثانیاً اگر میخچه بزرگ شده است باید روی آن را با تیغ یا چاقوی تیز گه گاهی ببرید تا بزرگ نشود و طوری داخل کفش قرار دهید که بر آن فشار نیاورد و روی آن را مشمع میخچه بیاندازید، پس از چند مرتبه که مشمع انداختید بدون زحمت ریشه‌ی آن بیرون خواهد آمد.
*ته چوب کبریت یا قطعه چوب باریکی را داخل جوهرنمک و یا تیزاب فرو کنید و آن مواد را روی میخچه بمالید و چند دقیقه صبر کنید و باز تکرار کرده و این کار را چند بار با فاصله انجام دهید تا رنگ میخچه کاملاً تغییر کند و مواظب باشید به گوشت بدن نمالید که ایجاد زخم می‌کند. پس از چند روز زخم حالت بهبودی پیدا کرده و به کلی از بین می‌رود.
*برگ‌های زنبق تازه را بکوبید و روی آن بگذارید و هرچند ساعت یک بار عوض کنید.
*انجیر کال یا برگ درخت انجیر یا برگ جوان درخت گردو را بکنید و شیره‌ای که از ته آن تراوش می‌کند را روی میخچه بمالید و روزی چند مرتبه این کار را تکرار کنید تا به مرور برطرف شود.
*شیره‌ی تازه‌ی گیاه مامیران را روزی سه مرتبه روی میخچه بمالید.
*روزی سه مرتبه، هر بار سیر را از وسط به دو نیم کرده و قسمت داخلی آن را روی میخچه بگذارید و یا کمی سیر کوبیده شده را روی آن گذاشته و رویش را ببندید. هم چنین می‌توانید از سیر پخته شده‌ی داغ به همین طریق استفاده کنید.
*یک عدد برگ تره‌فرنگی را شب در سرکه بخیسانید و شب بعد یعنی پس از 24 ساعت از سرکه خارج کنید و هنگام خوابیدن روی میخچه بگذارید و روی آن را ببندید و صبح باز کنید و با ناخن یا تیغ میخچه را بکنید و بعد با انگشت بر میخچه فشار وارد کنید، اگر درد نیامد بهبود حاصل شده و اگر دردی احساس شد، یک قطعه پیاز و یا پیچک تازه روی آن بگذارید و ببندید.
*روی آن را با تیغ ببرید، بعد چند مرتبه روی آن را مشمع میخچه بیندازید و گه گاهی عوض کنید، هرگاه مشمع را عوض می‌کنید روی آن را با تیغ ببرید، این کار را ادامه دهید تا میخچه از ریشه خارج شود.

جوش بین انگشتان

اگر جوش بین انگشتان زده است، شب‌ها حنا را خیس کرده و روی آن گذارید و بخوابید.

ریشه کردگی انگشت

اگر انگشتان دست یا پا ریشه کرده است، آب پرتقال، آب لیمو، پیاز، جعفری، کاهو و سبزیجات تازه زیاد بخورید و نمک و زیره را نرم بسایید و شب‌ها بر آن ضماد گذارید و صبح‌ها که باز کردید با روغن زیتون چرب کنید.

ورم و گوشه کردگی انگشت

اگر انگشت گوشه یا ورم کرده باشد، باید شلغم را بپزید، بعد له کنید و بر آن ضماد گذارید.
*یک مشت گل باقلا را در یک لیتر آب، نیم ساعت بجوشانید و تا گرم است مدتی انگشتان را در آن نگه دارید و روزی چند مرتبه گرم کرده و تکرار کنید.

پی‌نوشت‌ها:

1.Clamp
2.Arthritis
3.Osteoarthritis
4.Rheumatoid Arthritis
5.Gout
6.Degenerative Joint
7.Hypertrophie Arthritis
8.Monosodium Urate
9.Purines

منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.